Το παιδί μου δαγκώνει, τι πρέπει να κάνω;

   Η συνήθεια του δαγκώματος στα παιδιά νηπιακής ηλικίας είναι ένα κοινό φαινόμενο, το οποίο συχνά προβληματίζει τους γονείς και τους φροντιστές. Αν και το δάγκωμα μπορεί να φανεί ως συμπεριφορά επιθετική ή ανησυχητική, συχνά οφείλεται σε αναπτυξιακούς και συναισθηματικούς παράγοντες. Τι είναι αυτό που ωθεί ένα παιδί σε αυτήν τη συμπεριφορά και πως το αντιμετωπίζουμε;

Αιτίες που οδηγούν στο δάγκωμα

• Έλλειψη λεκτικής επικοινωνίας: Τα παιδιά σε νηπιακή ηλικία δεν έχουν αναπτύξει πλήρως την ικανότητα να εκφράζουν τα συναισθήματά τους ή τις ανάγκες τους με λόγια. Το δάγκωμα μπορεί να αποτελέσει έναν τρόπο να επικοινωνήσουν απογοήτευση, θυμό ή έντονη χαρά.
• Ανάγκη για προσοχή: Σε κάποιες περιπτώσεις, το παιδί δαγκώνει για να τραβήξει την προσοχή των γονιών ή των φίλων του. Αν νιώσει ότι δεν του δίνεται αρκετή προσοχή, ίσως χρησιμοποιήσει το δάγκωμα για να την αποσπάσει.
• Αυτοέλεγχος και συναισθηματική ρύθμιση: Η ικανότητα του παιδιού να ελέγχει τα συναισθήματά του και να διαχειρίζεται τις αντιδράσεις του είναι ακόμα υπό ανάπτυξη. Το δάγκωμα μπορεί να είναι ένας τρόπος εκτόνωσης αυτής της συναισθηματικής φόρτισης.
• Φάση οδοντοφυΐας: Όταν τα παιδιά βρίσκονται στη φάση οδοντοφυΐας, μπορεί να νιώθουν ενοχλήσεις στα ούλα και να προσπαθούν να ανακουφιστούν δαγκώνοντας αντικείμενα ή και ανθρώπους.
• Μίμηση: Πολλά παιδιά δαγκώνουν επειδή βλέπουν άλλα παιδιά ή ακόμα και ζώα να δαγκώνουν και θεωρούν ότι αυτό είναι αποδεκτή συμπεριφορά.

Τρόποι αντιμετώπισης του δαγκώματος

• Εκπαίδευση στην έκφραση συναισθημάτων: Ενθαρρύνετε το παιδί να εκφράζει τα συναισθήματά του με λέξεις, χρησιμοποιώντας απλές φράσεις, όπως “νιώθω θυμό” ή “νιώθω απογοήτευση”. Βοηθήστε το να καταλάβει ότι υπάρχουν διαφορετικοί τρόποι να επικοινωνήσει, και ότι το δάγκωμα δεν είναι κατάλληλο.
• Δώστε προσοχή στις ανάγκες του παιδιού: Αν αντιληφθείτε ότι το παιδί δαγκώνει για να αποσπάσει την προσοχή σας, προσπαθήστε να του αφιερώσετε ποιοτικό χρόνο, αναπτύσσοντας τη σύνδεσή σας μέσα από δραστηριότητες ή παιχνίδια.
• Διδάξτε το αυτοέλεγχο και την ηρεμία: Δείξτε στο παιδί τρόπους να ηρεμεί, όπως παίρνοντας βαθιές αναπνοές ή κάνοντας ένα διάλειμμα. Μπορείτε να παίξετε ρόλους για να του δείξετε πώς να αντιδρά με ηρεμία όταν αισθάνεται έντονα συναισθήματα.
• Προτείνετε εναλλακτικά αντικείμενα: Αν το δάγκωμα οφείλεται σε οδοντοφυΐα, μπορείτε να δώσετε στο παιδί μασητικά αντικείμενα (όπως ειδικά παιχνίδια οδοντοφυΐας) που είναι ασφαλή για το στόμα του.
• Οριοθετήστε τη συμπεριφορά: Όταν το παιδί δαγκώνει, ενημερώστε το με ήρεμο και ξεκάθαρο τρόπο ότι το δάγκωμα πονάει τους άλλους και ότι δεν επιτρέπεται. Δώστε το παράδειγμα με ήπιο τόνο και καθοδηγήστε το προς μια εναλλακτική αντίδραση.
• Μείνετε ψύχραιμοι και υπομονετικοί: Είναι σημαντικό να διατηρείτε την ψυχραιμία σας όταν συμβαίνει το δάγκωμα, ώστε το παιδί να μη λαμβάνει ενισχυτική ανατροφοδότηση για τη συμπεριφορά του. Η υπομονή και η συνέπεια στις αντιδράσεις σας θα βοηθήσουν το παιδί να μάθει πιο γρήγορα.

   Το δάγκωμα στα παιδιά είναι συνήθως μια φάση που, με τη σωστή καθοδήγηση και υποστήριξη, μπορεί να ξεπεραστεί. Μέσα από την ενίσχυση της επικοινωνίας, την κατανόηση των αιτιών και την καθοδήγηση με αγάπη και υπομονή, οι ενήλικες μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να αναπτύξουν δεξιότητες αυτοελέγχου και να μάθουν να διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους με υγιείς τρόπους.

   Οι γονείς πρέπει να αρχίσουν να ανησυχούν και να αναζητήσουν καθοδήγηση εάν το δάγκωμα συνεχίζεται και γίνεται πιο συχνό ή έντονο παρά το γεγονός ότι προσπαθούν να το αντιμετωπίσουν με υγιείς τρόπους. Ειδικότερα, θα πρέπει να παρατηρήσουν τα εξής σημάδια:

• Συχνότητα και ένταση: Εάν το παιδί δαγκώνει πολύ συχνά ή δαγκώνει με τρόπο που προκαλεί τραυματισμό, αυτό μπορεί να υποδεικνύει έντονο συναισθηματικό άγχος.
• Ηλικία: Ενώ το δάγκωμα είναι αρκετά σύνηθες στα μικρά παιδιά (κυρίως έως 3 ετών), εάν συνεχίζεται στην ηλικία των 4-5 ετών χωρίς σημάδια μείωσης, μπορεί να δείχνει δυσκολίες στην ανάπτυξη συναισθηματικών και κοινωνικών δεξιοτήτων.
• Διαχείριση θυμού και απογοήτευσης: Αν το παιδί δεν μπορεί να εκφράσει τα συναισθήματά του ή να ηρεμήσει με άλλους τρόπους (όπως να χρησιμοποιήσει λέξεις ή να πάρει βαθιές ανάσες) και επιλέγει αντίθετα να δαγκώσει, αυτό μπορεί να υποδηλώνει δυσκολία στην αυτορρύθμιση.
• Αυτοτραυματισμός: Εάν το παιδί δαγκώνει τον εαυτό του, είναι σημαντικό να αναζητηθεί άμεσα βοήθεια. Αυτή η συμπεριφορά μπορεί να είναι σημάδι έντονου άγχους ή απογοήτευσης και χρειάζεται προσεκτική διαχείριση.

   Σε αυτές τις περιπτώσεις, είναι χρήσιμο να συμβουλευτούν κάποιον ειδικό, όπως παιδοψυχολόγο ή παιδοψυχίατρο, ώστε να βοηθήσουν το παιδί να αναπτύξει δεξιότητες διαχείρισης των συναισθημάτων του και να αποτρέψουν τυχόν μελλοντικά προβλήματα στην κοινωνική και συναισθηματική του ανάπτυξη.