Πρώτη μέρα στο σχολείο

   Ο Σεπτέμβρης αποτελεί το μήνα της επαναφοράς στην καθημερινή ρουτίνα του χειμώνα (αντίο καλοκαίρι, αντίο ξεγνοιασιά) και σηματοδοτεί την έναρξη ενός νέου κύκλου δραστηριοτήτων, που απαιτούν οργάνωση και προσαρμογή. Για πολλούς αποτελεί μήνα προετοιμασίας για τις επερχόμενες αλλαγές, στις οποίες καλούνται να ανταπεξέλθουν. Όπως για τους νέους γονείς, καθώς περιλαμβάνει την είσοδο του παιδιού τους σε μία νέα συνθήκη, αυτή του σχολείου, που αποτελεί μία πρωτόγνωρη εμπειρία με αρκετές συνήθως προκλήσεις τόσο για το παιδί, όσο και για τους ίδιους.

   Από τη μία το παιδί καλείται να γνωρίσει και να προσαρμοστεί σε ένα καινούριο, άγνωστο περιβάλλον, με νέα πρόσωπα, με οριοθετημένο πρόγραμμα δραστηριοτήτων, να συμμορφωθεί με κανόνες συμπεριφοράς και να αναλάβει καινούριους ρόλους και όλα αυτά χωρίς την παρουσία του επίσημου φροντιστή του, του γονιού. Αντίστοιχα, και οι γονείς από τη μεριά τους καλούνται να παραδώσουν την σκυτάλη προστασίας και ανατροφής του παιδιού τους στην/στον υπεύθυνη/ο παιδαγωγό, να εμπιστευτούν την/τον νέα/ο φροντιστή, να διαχειριστούν τυχόν ενοχικά συναισθήματα εγκατάλειψης τέκνου, τις φοβίες τους, τις ανησυχίες και τις όποιες αμφιβολίες τους και παράλληλα, να βοηθήσουν το παιδί να ενταχθεί ομαλά στην νέα τάξη πραγμάτων.

   Για τα περισσότερα παιδιά, νηπιακής ιδίως ηλικίας, η πρώτη μέρα στο σχολείο και η προσαρμογή στις νέες απαιτήσεις ενός εβδομαδιαίου προγράμματος αποτελεί μία στρεσσογόνο κατάσταση, η οποία μπορεί να προκαλέσει εκρήξεις θυμού, άρνηση συμμετοχής, κλάματα, ανασφάλειες, προσκόλληση, άγχος αποχωρισμού ακόμα και ψυχικό τραύμα. Είναι σημαντικό οι γονείς να είναι προετοιμασμένοι και εφοδιασμένοι με ψυχραιμία και υπομονή, ώστε να προλάβουν ή/και να διαχειριστούν αποτελεσματικά όλα αυτά τα αρνητικά συναισθήματα, εξομαλύνοντας τυχόν φόβους και ανησυχίες του παιδιού και ενισχύοντας την γρηγορότερη και αποτελεσματικότερη προσαρμογή του στο νέο πλαίσιο του σχολείου.

   Στο συγκεκριμένο άρθρο θα αναφερθούμε στο επίπεδο πρόληψης του άγχους των παιδιών και των πιθανών αρνητικών συμπεριφορών που μπορεί να προκύψουν με την είσοδό τους στο σχολικό πλαίσιο. Η πρόληψη σχετίζεται πάντα με την ετοιμότητα, επομένως, είναι απαραίτητο να υπάρξει μία επαρκής περίοδος προετοιμασίας για το νέο αυτό ξεκίνημα, που θα βοηθήσει το παιδί, αλλά και τους γονείς να αποδεχτούν ομαλά και ισορροπημένα την συγκεκριμένη αλλαγή στην καθημερινότητά τους. Μερικές τακτικές προετοιμασίας είναι οι εξής:

–Διάλογος. Εξηγήστε στο παιδί με θετικότητα και ενθουσιασμό τι είναι το σχολείο, τι κάνουμε εκεί, γιατί πηγαίνουμε και δώστε του μία ιδέα για το περιβάλλον και τα πρόσωπα που θα συναντήσει. Έτσι, το άγνωστο δεν θα φαντάζει τόσο άγνωστο πια.

–Συμβολικό παιχνίδι. Δώστε στο παιδί την ευκαιρία μέσα από το παιχνίδι να έρθει αντιμέτωπο με την απουσία σας, παίξτε κρυφτό ή πείτε του να φτιάξει ένα παζλ μόνο του στο δωμάτιό του και να σας φωνάξει μόλις το τελειώσει. Δοκιμάστε το συμβολικό παιχνίδι και εκτός σπιτιού, σε νέα πλαίσια για να εξοικειωθεί με το άγνωστο.

–Παιχνίδι ρόλων. Διαμορφώστε το δωμάτιο σαν μία τάξη, μοιράστε ρόλους (δασκάλα/ος και μαθήτρια/της), οργανώστε δραστηριότητες και παίξτε ‘Σχολείο’.

–Ρουτίνα. Για ένα ικανό χρονικό διάστημα (δύο βδομάδες τουλάχιστον πριν την έναρξη της σχολικής χρονιάς) διαμορφώστε μία καθημερινή ρουτίνα, με συγκεκριμένο πρόγραμμα, χρονικά καθορισμένο και με συστηματικές δραστηριότητες παρόμοιες με αυτές που θα ακολουθήσετε κατά την σχολική χρονιά. _Πρωινό ξύπνημα _Πλύσιμο δοντιών _Πρωινό φαγητό _Ντύσιμο _Έξοδος από το σπίτι _Αλληλεπίδραση με άλλα παιδιά _Μεσημεριανό φαγητό _Μεσημεριανός ύπνος κλπ.

–Γνωριμία με το σχολείο. Επισκεφτείτε το σχολείο και γνωρίστε το. Ακόμα κι αν δεν μπορείτε να μπείτε μέσα επεξεργαστείτε το κτήριο, σχολιάστε την αυλή του, φανταστείτε εμπειρίες και καταστάσεις που θα ζήσετε μέσα σε αυτό, εξοικειωθείτε με τη γειτονιά του, αλληλεπιδράστε με τους γείτονες.

–Μοιραστείτε σχολικές εμπειρίες. Συζητήστε οι ίδιοι με το παιδί για την δική σας εμπειρία στο σχολείο και μη διστάσετε να ρωτήσετε και να μιλήσετε με άλλους ενήλικες, αλλά κυρίως με άλλα παιδιά για τις δικές τους.

–Διαβάστε παραμύθια. Υπάρχουν αρκετά παραμύθια στην αγορά με τη συγκεκριμένη θεματολογία, τα οποία βοηθούν στην εξοικείωση του παιδιού με το σχολείο και στον εύκολο εγκλιματισμό του στις νέες συνθήκες.