“Ο ερχομός ενός παιδιού δεν συνοδεύεται με οδηγίες χρήσης”

Έρχεται κάποτε η στιγμή, που όλοι οι γονείς σε κάποια φάση της ζωής τους αναρωτήθηκαν αν έχουν κάνει λάθη στην ανατροφή του παιδιού τους, ή αν είναι καλοί γονείς. Μία συνθήκη έντονων συναισθηματικών ξεσπασμάτων και ανεπιθύμητων συμπεριφορών από πλευράς παιδιού ή ένα ατυχές γεγονός αρκεί για να πυροδοτήσει αυτές τις σκέψεις ή και ενοχές των γονέων και να οδηγήσει σε αμφιβολίες σχετικά με την ικανότητά τους να μεγαλώσουν σωστά ένα παιδί. Γονείς απενοχοποιηθείτε «ο ερχομός ενός παιδιού δεν συνοδεύεται με οδηγίες χρήσης!».

Αρχικά, ας αποδεχτούμε το γεγονός πως κανένας άνθρωπος, από όπου κι αν προέρχεται, όσο καλές οικογενειακές καταβολές κι αν έχει, όσα βιβλία κι αν έχει διαβάσει, δεν ‘γεννιέται’ γονιός και δεν κατέχει όλες τις γνώσεις διαχείρισης αυτού του ρόλου. Δεν υπάρχει σωστός και λάθος τρόπος στο μεγάλωμα ενός παιδιού, ούτε και καμία καθολική συνταγή που υπόσχεται την τέλεια ανατροφή ή την διαμόρφωση της τέλειας προσωπικότητας. Οι τρόποι και οι πρακτικές που συνήθως επιλέγονται για την διαπαιδαγώγηση ενός παιδιού, πηγάζουν από την ανιδιοτελή αγάπη, την αφοσίωση και την ανάγκη προστασίας του από ότι θεωρητικά μπορεί να το βλάψει, είτε συναισθηματικά, είτε σωματικά. Επομένως, δεν μπορεί να υπάρχει κάποιο λάθος στην έκφραση των θετικών αυτών συναισθημάτων.

Ωστόσο, καμιά φορά, ο υπερβολικός ζήλος να ανταπεξέλθουν οι γονείς αποτελεσματικά και κοινωνικώς αποδεκτά στις προκλήσεις του συγκεκριμένου ρόλου πολλές φορές οδηγεί σε λάθος επιλογές. Συχνά δε ακούγονται φράσεις όπως «Αν έθετες στο παιδί σου όρια τώρα δεν θα αντιδρούσε έτσι!», ή «Δίνοντας στο παιδί πολλές επιλογές και απεριόριστη ελευθερία το οδηγείς σε λάθος μονοπάτια!» και ακόμα «Πρέπει να αφοσιωθείς ολοκληρωτικά στην ανατροφή του παιδιού, για να πετύχει στη ζωή του!». Φράσεις που κρύβουν μία δόση αλήθειας και πιθανώς προέρχονται από παρόμοιες εμπειρίες άλλων γονέων, αλλά σκεφτείτε το εξής, κάθε παιδί είναι διαφορετικό και μοναδικό. Μία επομένως, στάση ή συμπεριφορά που αποδείχθηκε ‘καλή’ πρακτική σε ένα παιδί πιθανώς να μην είναι το ίδιο καλή και αποτελεσματική για ένα άλλο. Ναι φυσικά και κάθε παιδί χρειάζεται όρια για να νιώθει ασφαλές στο περιβάλλον του και σίγουρα το να είσαι γονιός απαιτεί εικοσιτετράωρη εργασία, αλλά δεν σημαίνει απαραίτητα να εγκαταλείψεις τη δουλειά σου επειδή έγινες γονιός ή να είσαι πάνω από το παιδί συνέχεια δρώντας υπερπροστατευτικά.

Ακόμα και μία λάθος επιλογή, ένας στιγμιαίος απότομος τρόπος ομιλίας και μία απερίσκεπτη συμπεριφορά δεν αποτελούν ανεπανόρθωτα λάθη, αλλά μία ευκαιρία εξέλιξης και βελτίωσης, τόσο για το παιδί, όσο και για τους γονείς. Όπως ακριβώς και στο σχολείο, έτσι και μέσα στην οικογένεια, τα λάθη είναι αναπόφευκτα και είναι αυτά που αποτελούν κίνητρα για να γινόμαστε καλύτεροι, καλύτεροι μαθητές, καλύτεροι γονείς, καλύτεροι άνθρωποι. Είναι επιτρεπτό να κάνουμε λάθη, αρκεί να μαθαίνουμε από αυτά και να μην τα επαναλαμβάνουμε. Οι γονείς που αντιλαμβάνονται και αντιμετωπίζουν τα ‘λάθη’ τους με αυτόν τον τρόπο, απενοχοποιητικά και παραγωγικά δίνουν την δυνατότητα και στο παιδί να αντιληφθεί πως το λάθος δεν αποτελεί αιτία τιμωρίας ή μείωσης της αγάπης και του σεβασμού, αλλά ευκαιρία διόρθωσης και βελτίωσης.

Να θυμάστε πάντα πως το να είσαι καλός γονέας δεν αποτελεί ταλέντο, δεν επιδέχεται προετοιμασίας και δεν ακολουθεί μία κοινή φόρμουλα επιτυχίας, γιατί πολύ απλά δεν είναι μία συνθήκη που ολοκληρώνεται ποτέ, ώστε να αξιολογήσεις τα αποτελέσματά της και δεν μετριέται ποσοτικά και αντικειμενικά. Μεγαλώνεις το παιδί σου όπως νομίζεις εσύ καλύτερα και όπως αρμόζει στην προσωπικότητα και στην ιδιοσυγκρασία του ίδιου του παιδιού και έχεις το δικαίωμα να κάνεις λάθος επιλογές, να τις μετανιώσεις, να τις αναθεωρήσεις και να τις διορθώσεις και δεν θα σε κρίνει κανένας γι αυτό, εφόσον το κάνεις με γνώμονα την αγάπη.

Μην αμφισβητείς επομένως, τις ικανότητές σου σαν γονιός, αν με τον τρόπο που θεωρείς εσύ ‘καλό’ κατανοείς το παιδί σου και του συμπαραστέκεσαι σε κάθε δυσκολία, το συμβουλεύεις και το μυείς σε ηθικές αξίες, του παρέχεις ότι εσύ θεωρείς απαραίτητο εφόδιο ζωής, το κατευθύνεις και το υποστηρίζεις προς την ευτυχία που το ίδιο καθορίζει τότε είσαι καλός γονιός!